goog job， go on

不错，顶一个

首先感谢您提供的这些帮助，其次想说一些有些名词内蒙古也是有蒙名的并不是都是用汉语来代替的吧？
还希望楼主能提供点矿产和建筑方面的一些专业术语我会感激不尽！！！
谢谢

5. Зээлсэн үгийн зүйлийн нэрс:
Хятад хэллэг   Өвөрмонгол хэллэг   Халх хэллэг   
共产主义         Коммунизм  эв хамт ёс
社会主义         Социализм нийгэм журам
算数             Арифметик  тоо бодлого
数学             Математик  тооны ухаан
外交家           Дипломат гадаад харилцаатан
评论             Резенци       шүүмж
编辑             Редактор  найруулагч
资本             Капитал       хөрөнгө
体系             Систем      тогтолцоо
立方Куб   Шоо          дөрвөлжин
立位             Фонем       авиалбар
任务             Роль          үүрэг гэх мэт.

     Сүүлийн үед халх монголчууд даяарчлалын давалгааны аясыг даган хэл яриандаа маш олон харийн үгийг шууд авч хэрэглэх боллоо. Жишээ нь:        Балейшиглах-хөгжөөн дэмжих 拉拉队, баардах-цэнгээний газар орох 去酒吧спонсорлох-ивээн тэтгэх 赞助, автобусдах-автобусанд суух 乘公交车, таксидах- таксинд суух 打的, микродах-жижиг автобусанд суух 乘小型公交车, пийсийдэх-компьютерийн тоглоом тоглох 玩游戏机, караокедах-дууны газар орох 唱卡拉欧科, мессенжердэх-шууд захидлаар харилцах 发短信联系, канондах-хуулбарлах 复印, рекламдах-сурталчлах广告, шоудах-зугаацан наргих娱乐, скайнердах-хуулбарлах抄袭,хоккейдох-хоккей тоглохгэх мэт.
     Гэхдээ Монгол улсын хувьд нэр томъёо тогтоох ажил Өвөр монголтой харьцуулахад ерөнхийдөө олон улсын нэр томъёо тогтоох зарчмыг баримтлан явагдсан бөгөөд нэр томъёо нэг бүрийг эрдэм шинжилгээний ул үндэстэйгээр боловсруулж, монгол бичгийн, ярианы хэлний баялагийг өргөн ашиглана гэсэн зарчимд тулгуурлахад ихэд анхаарч, монгол хэлний уламжлалт заншлыг эрхэмлэн хүндэтгэсээр ирсэн байна гэж дүгнэж болно. Жишээлбэл:
Морин тойруулга, чөмөгтэй чихэр, өдөн бөмбөг, дуу хураагуур, жагсан дэлгэ, этгээд хэллэг, мал нядлах газар, гэрэл зураг, нэвтэрхий толь, их дэлгүүр, хүн эмнэлэг, шугам зураг, буухиа уралдаан, агаарын мэдээ гэх мэт.
Халх аялгууны нэр томъёонууд бол удаан хугацаанд хэрэглэгдсэн, монгол хэлний хэрэглээний орчинд идээшсэн, амьдрал практикт хэрэгжих боломжоо бүрэн харуулсан тул зарим нэгийг эс тоовол Өвөр монголд шууд шилжүүлэн авч хэрэглэхэд тохиромжтой юм уу хэмээн бид үзэж байна. Магадгүй зарим нэг мэргэжлийн нэрс Өвөр монголд илүү хөгжсөн буюу ул сууриа олсон бол, нөгөөтэйгүүр нэр томъёо нь бүрэн тогтвортой хөгжиж чадсан гэж үзвэл ингэх шаардлагагүй биз ээ.
      Харин нарийн мэргэжлийн зарим нэг зүйлд халх аялгуунд хэрэглэгдэж буй англи, орос нэр томъёог монгол хэл рүү боловсруулж авах буюу дэлхий нийтийн зорилттой уялдуулан шинэ нэр томъёог Өвөр монголд хэрэглэж болох юм. Жишээ нь: костьюм, пальто, кофе, мандарин, банаана, лимон, помидор, магистар, сантехник, бахь, цемент, замаск, аппарат, вокзал, курст суралцах ... гэх мэт нэр томъёог энэ удаа санал болгож байна.
Тухайн хэлний хөгжил болон нийгмийн орчин нөхцөлд хийсэн судалгаанд үндэслэн халх аялгууны орчин үеийн хэл, ярианд хийсэн миний анхны бүдүүвч шинжилгээний дүнболон хамгийн сүүлд Монгол улс болон Өвөрмонголын орчин үеийн үгсийн сангийн хөгжлийг харьцуулан шинжилсэн үр дүнгээс үзэхэд Өвөр монголын орчин үеийн үгсийн санг хөгжүүлэх хамгийн үр дүнтэй, боломжтой арга зам нь халх аялгуунд тогтвортой боловсорсон үгсийн сангаас авч ашиглах, суралцах явдал тулгамдаж байна.

Ашигласан ном, зүй:

1. Ц.Сүмбэрбат. “Хятад, Монгол толь” Бээжин хот. 2005 он.
2. Ц.Сүмбэрбат. “Хятал, Монгол шинэ үсгийн тайлбар толь” Бээжин хот. 2007 он.
3. Д.Болдбаатар. “Хятад-Монгол толь бичиг” Улаанбаатар хот. 2004 он.
4. Жан Жижүн нар. “Шинэ Монгол-Хятад толь” Бээжин хот. 1999 он.
5. Баатар. “Монгол үгсийн сангийн шинжилгээ” Бээжин хот. 1988 он.
6. 内蒙古名词术语委员会：《汉蒙对照新名词术语词典》，内蒙古文化出版社，1999年版。
7. 孟和吉日格拉：《汉蒙会语》，山西教育出版社，1992年。
8. Энэхүү өгүүлэл Их Монгол Дээд Сургуулийн эрдэм шинжилгээний 2008 он сэтгүүлд нийтлэгджээ.

Монгол улсын хот, суурин газрын гудамж, дэлгүүрээр сэлгүүцэн, явах үед жижиг наймаачид ямар нэгэн барааг зарахдаа “сүүгээ аваарай”, “тамхиа аваарай”, “............ аваарай” гэх мэтээр өндөр дуугаар хашгирах нь тухайн орны өнгө төрхийг илтгэн харуулах бас нэгэн үзэгдэл мэт содон сонсогддог. Бас нэг сонин үзэгдлийг бид судалж, үзэх ёстой мэт санагдсан.
Манай улсын Эрээн хот нээлттэй болсноос хойш Монгол улсын хил дагуух иргэд олноор ирж, Хятадын бараа, таваарыг худалдан авах болсон билээ. Хятад улсын газар газраас ирсэн худалдаачид эхэн үедээ орчуулагчтайгаар ажиллаж байсан бол одоо шууд өөрсдөө монгол хэлээр харилцах болсон төдийгүй халх аялгуугаар бараа таваараа нэрлэж, амьдралын наад захын хэрэглээний үгсийг төвөггүй ярьдаг болжээ. Тухайлбал:
      Бөс барааны зүйлийг даавуу, чисчүү, цэмбэ (军用尼), савхи, (皮革), нэхий, хонины арьс (羊皮), шир, үхрийн арьс (牛皮), цахилгаан хөргөгч (冰箱), хүлээн авагч (收音机), гар чийдэн (手电筒), магнитофон (录音机), тоос сорогч (吸尘器),бугын чив, засаа (鹿鞭), хүдрийн заар (麝香), гиван (牛黄), ноос (羊毛), эвэр туурай (蹄角), ноолуур (羊绒), бохир ноос (粗毛) гэх мэтээр нэрлэн, хэлэлцэж байна.
Хотын амьдралтай холбоотой, нэг үгээр хэлбэл хөдөөгийн амьдралаас суурьшмал амьдралд шилжих онцлогийг тусгасан үг хэллэгийн зарим жишээг доор үзүүллээ. Үүнд:
1.    Хоолны зүйлийн нэр:
Хятад хэллэг   Халх хэллэг  ӨвөрМонгол хэллэг

点心           Нарийн боов  нарийн боорсог
凉菜           Хүйтэн ногоо      зууш (хүйтэн)      
方便面         Бэлэн хоол          дөхөм гурил
面包           Талх      миянбао                           
沙拉           Шала                салат      
面条           Мяньтяор            лавша
稀饭         Шингэн будаа         каша
沙饭      Цагаан будааны хуурга   будаатай хуурга
罐头         Гуваньтун         консерьв
灌肠       Хиам            цутгасан гэдэс
炒肉片          Хуурсан мах      махан хуурга
煎鸡蛋          Хайрсан өндөг    шарсан өндөг
砂糖            Шаатан          элсэн чихэр
方糖            Ёотон           сахар гэх мэт.

2. Ундааны зүйлийн нэр:
Хятад хэллэг   Өвөр монгол хэллэг  Халх хэллэг
果汁             Жимсний жүүс     жимсний ус
浆果             Жимсгэнэ        шүүслэг жимс
啤酒             Пийжүү             шар айраг
威土忌酒         Виски архи         дарс (виски)
红茶             Хар цай             байхуу цай
饮料             Ундааны зүйл         ундаа
冰激淋           Бинжилин          мөхөөлдөс
冰砖             Бинжуван          мороженое
冰糕             Бингао          зайрмаг гэх мэт.

3. Жимс, ногооны зүйлийн нэр:
Хятад хэллэг  Халх хэллэг Өвөрмонгол хэллэг   

桔子              Мандарин           жүрж
蔬菜              Хүнсний ногоо  идшин ногоо
苹果              Яблоко, алим     алим
香蕉              Банан,гадил     шянжяо
青椒              Чинжүү,      халуун ногоо чинжоу
葡萄              Усан үзэм            үзэм
西红柿            Улаан лооль,помидор төвд хаш
黄瓜               Өргөст хэмх          хувангуа
粉条子            Пүнтүүз   фэнтиёр гэх мэт.

4.    Машин төхөөрөмжийн холбогдолтой нэрс:
Хятад хэллэг  Халх хэллэг  Өвөрмонгол хэллэг   

  水库             Усан сан      усан цөөрөм
空气系统     Хийн шугам хий    агаарын систем
伸缩管    Хамгаалалтын хоолой     авчих хоолой
压力纲    Ус оруулах труба ус оруулах ган хоолой
尾水管    Хаях хоолой       сүүл хэлбэрт хоолой
吊车          Крант                эргүүл
钢绳          Тороос              ган дээс
螺丝          Боолт              шураг
螺帽          Гайк              эрэг
胶皮垫        Резин жийрэг       жоупи ивээс
千片顶        Домкрат             өргүүр
闸门          Хашилт  хаац          хавхлага
安装          Угсруулах            тааруулах
高压          Өндөр хүчдэл       өндөр даралт
流水线        Дамжлагын шугам      цуврал
蝴蝶阀        Ерөнхий хаалт       эрвээхэй хаац
管子             Труба             хоолой
发电机         Генератор цахилгаан үүсгэх машин
调速器       Хурдтохируулагч хурдац тохируулуур
转子             Хаалт             эргүүлэг
转轮            Ажлын дугуй     эргэлтэт хүрд
冷却系统    Хөргөлтийн систем  хөргөгчийн шугам
扳子              Түлхүүр       мушгуур
砂布             Зүлгүүр  шүргүүлийн бүс, шабу
磨石              Хайрга           билүү
钢筋              Арматур  яс төмөр гэх мэт.

Монгол улсад зарим нэг үйл явдал, үзэгдлийг нэрлэх нь биднээс ялгаатай. Учир нь манай зарим хэлзүйн мэргэжилтнүүд зөвхөн орчуулан ашиглах явдлыг гол болгож, заримд нь орлох төдий нэр томъёо тогтоосон байдаг бол Монгол улсад аливаа юмс үзэгдлийг гагцхүү монголоороо сэтгэж, нэрлэсэн хийгээд монгол хэлний үгсийн санг баяжуулах, хөгжүүлэхийг илүүтэй харгалзсан бололтой байдаг. Жишээ нь:

Хятад хэллэг    Өвөр монгол хэллэг  Халх хэллэг
干部          Ган-бу        боловсон хүчин
上则所          Бие засах        морь харах
出差          Ажлаар гарах  томилолт
电灯        Цахилгаан дэн     гэрэл, чийдэн
安全        Амар түвшин  аюулгүй байдал
大型         Том хэмжээний   том оврын
招标       Ажил даалгах зар  тендер зарлах
退休      Насны амралт авах тэтгэвэрт гарах
国际      Дэлхийн улс   олон улс
光荣榜      Нэр алдрын самбар хүндэт самбар
副食商店Хольшин идээний дэлгүүр  хүнсний дэлгүүр
变魔术         Илбэ наадах     илбэ үзүүлэх
按摩疗法     Илбэх засал         иллэг
外星人  Гадар бөмбөрцгийн хүн   харь гаригийн хүн
录像，录音    Дуу дүр шингээх   бичлэг хийх
汽水             Чишүй           ундаа гэх мэт.

       Өвөр монголын хэлний үгсийн сангийн орчин үеийн хөгжилд тулгамдаж буй асуудлыг Монгол улсын нөхцөлтэй жишиж үзвэл үгсийн сангийн хөгжилд нийгмийн орчин нөхцөл маш чухал нөлөө үзүүлж байгаа болохыг олж харж болно. Нэг сая гаруй хүн амтай Улаанбаатар хотын гудамжаар аялаж явахад аливаа байгууллагын хаяг, зарлал, мэдээ зэргийг крилл, латин үсгээр бичсэнтэй олон тааралдана. Доор зарим нэг үг, хэллэгийг харьцуулан авч үзье.

Хятад хэллэг   Өвөр монгол хэллэг  Халх хэллэг

贸易中心     Худалдааны төв  арилжааны төв  
办事处    Төлөөлөгчийн газар хэрэг эрхлэх газар
候车室    Хүлээлгийн өрөө   тэрэг хүлээх тасалгаа

旅游者         Жуулчин      аялал жуулчин
旅游指     Жуулчны хөтөлбөр    аялалын лавлах
电熨斗          Индүү      цахилгаан илүүр
电工    Цахилгаанчин   цахилгааны ажилчин
皮革厂  Савхины үйлдвэр арьсны үйлдвэр
锅炉         Уурын зуух      уурын тогоо
飞行         Нислэг хийх        нисэх
飞机场   Нисэх онгоцны буудал нисгэлийн буудал
临时航行    Нэмэлт нислэг     түр цагийн нисгэл
国营企业Сангийн аж ахуй улсаас эрхэлсэн аж ахуйлал
国库卷Хувьцаат тэмдэг улсын сангийн зоосон тэмдэгт

回执         Буцаах баримт      хариу баримт
邮电局           Шуудан  шуудангийн товчоо
话务员       Утас залгагч   дияанхуа дамжуулагч
登机牌 Онгоцонд суух тасалбар нисгэлд гарах тэмдэг

黑市             Хар зах        хар арилжаа
工长             Мастер    ажлын хэсгийн дарга
画家             Зураач       зурагчин
打字员        Машины бичээч  үсэг цохигч
矿工            Уурхайчин  уурхайн ажилчин
面包师    Талх баригч  миянбуугийн мэргэжилтэн
零钱            Задгай мөнгө      бутархай зоос
破开钱    Мөнгө задлах   зоос салгах гэх мэтийн үг хэллэгт Халх монголчуудын үгсийн сан, баялагийн өвөрмөц онцлог ажиглагдаж байна. Мөн хот суурин газрын соёл урлаг, үзвэр, буудлын үйлчилгээний зарим үг хэллэгээс авч үзье.

Хятад хэллэг  Өвөр монгол хэллэг  Халх хэллэг
饭店           Зочид буудал     зочдын буудал
酒店           Зоогийн газар     хоолны газар
卫生间   Бие засах газар ариун цэврийн тасалгаа
厅              Заал      танхим, тасалгаа
吸尘器       Тоос сорогч     тоос сорох машин
展览馆   Үзэсгэлэнгийн газар  үзэсгэлэнгийн ордон
洗操间    Халуун усны өрөө  бие угаах тасалгаа
饼干           Жигнэмэг       бинггаан
炒鸡蛋         Шарсан өндөг    хуурсан өндөг
辣椒           Халуун ногоо       лажоу
发信人     Хаягласан хүн    захидал илгээсэн хүн гэх мэт.
Монгол улсад олон улсын харилцаанд байнга хэрэглэдэг техник, мэргэжлийн нэр томъёог тухайн хэл (ихэвчлэн англи хэл, зарим тохиолдолд орос хэл)-ээр шууд буюу монголчлох хэлбэрээр нэрлэх нь элбэг. Шалтгаан нь ихэвчлэн крилл үсгийн бичих хэлбэр нь хөндлөн ба зарим шинэ нэр томъёог утгачлан орчуулах үед ойлгомжгүй болох, монголоор хэлэхэд сунжирсан урт хэллэг үүсэх зэргээс үүдсэн аж. Тухайлбал:

Хятад хэллэг   Халх хэллэг ӨвөрМонгол хэллэг

饭馆，酒家    Ресторан       хоолон гэр
电脑               Компьютер цахилгаан тархи
杂技院             Цирк      циркийн ордон
剧院               Театр      жүжгийн ордон
幼儿园             Ясли    хүүхдийн цэцэрлэг
火车站             Вокзал галт тэрэгний өртөө
电影院             Кино театр   киноны ордон
电影摄影机    Кино камер    кино сүүдэрлэх машин
照相机      Зургийн аппарат гэрэл зургийн машин
影集        Альбом, цомог гэрэл зургийн дэвтэр
售票处      Билетийн касс     билет худалдах газар
沙发        Зөөлөн сандал, диван       шафа
汇率，牌价    Вальютын ханш  гуйвуулалтын норм
区号               Код     газар орны номер
邮票      Шуудангийн марк  шуудангийн тэмдэг
许可证            Лиценз    зөвшөөрлийн үнэмлэх                                    
填表          Анкет бөглөх       хүснэг бөглөх гэх мэтийн хэллэг нэлээд хэвшмэл болжээ.